در ساده‌ترین تعریف، گذار به دموکراسی از یک سو از لحاظ سیاسی به معنی استقرار حکومت انتخابی و مسئول از طریق رقابت آزاد و عادلانه میان همۀ نیروهای سیاسی موجود و از سوی دیگر از لحاظ اجتماعی به مفهوم برخورداری عموم مردم از آزادی‌ها و حقوق مدنی و سیاسی و پیدایش انجمن‌ها و نهادهای مدنی فعال و موثر است. از جمله عواملی که برای تحکیم نهایی دموکراسی در ادبیات گذار بر آن تاکید شده عبارت است از: تجربۀ پیشین حکومت دموکراتیک یا شبه دموکراتیک که سابقه‌ای برای استقرار دموکراسی ایجاد می‌کند؛ توانمندی نسبی نهادهای جامعۀ مدنی و فعالیت آن‌ها؛ ظهور ایدئولوژی دموکراسی به عنوان رقیبی نیرومند در برابر ایدئولوژی غیردموکراتیک و گرایش رهبران گذار به آن؛ و محیط بین‌المللی مناسب برای تحکیم و استقرار دموکراسی از جمله فشارهای بین‌المللی مساعد. کتاب حاضر پس از درج زمینه‌های نظری و تاریخی گذار به مردم‌سالاری، همچنین موج جدید نظریه‌های گذار به دموکراسی، مباحث زیر را شامل می‌شود: زمینه‌های سیاسی و اجتماعی فروپاشی رژیم‌های غیردموکراتیک و گذار آن‌ها به دموکراسی؛ کارکردهای اپوزیسیون در گذار به دموکراسی؛ گذار به دموکراسی از چشم‌انداز بسیج سیاسی؛ گذار به دموکراسی از چشم‌انداز نظریۀ تصمیم‌گیری؛ وضع دولت رفاهی به عنوان پشتوانۀ دموکراسی در عصر جهانی شدن سرمایه‌داری؛ و در آستانۀ آنومی سیاسی در ایران.