از ظرفیت های شایان توجه بشر، امید داشتن و توانایی نگاه کردن به آینده و تمایل به دستیابی به اهداف یا خروجی های مورد نظر براساس شرایط موجود است. به لحاظ تاریخی، «امید» از یک سو ریشه در منابع دینی و فلسفی دارد و از سوی دیگر، در ادبیات و هنر به آن پرداخته شده است. کتاب «گفتمان امید» در پنج فصل؛ «فهم منطق امید اجتماعی و ملی در پیوند با عوامل محوری و زمینه ای»، «رویش ها و ریزش های سرمایه انسانی انقلاب»، «نسل جوان انقلاب اسلامی و رویش های نو»،
«جستاری در شکاف میان امید اجتماعی و امید فردی»، و «جستاری در جنبه های جهان مقیاس ناامیدی اجتماعی» را بررسی می کند.