اثر حاضر، چهل و یکمین دفتر از مجموعة «دانشنامة فرهنگ و تمدن گیلان» است. این مجموعه، با هدف معرفی ویژگی‌های فرهنگی و طبیعی گیلان،‌ جهت شناخت بهتر فرهنگ بومی و ملی منتشر می‌شود. در این دفتر، نقش و حضور گیلان در جنبش مشروطیت، با نگاه به روند انقلاب مشروطیت ایران بررسی می‌شود. همچنین، بخشی از وقایع تاریخی این انقلاب در قسمت شمالی کشور، به ویژه در استان گیلان نیز از نظر گذرانده شده است. نگارنده پس از شرح دلایل شکل‌گیری انقلاب مشروطه در ایران، دوره‌های مختلف این انقلاب را تبیین می‌کند و سپس حوادث گیلان را تا پایان کار محمدعلی شاه مورد مطالعه قرار می‌دهد. این شهر به عنوان یکی از پایگاه‌های اصلی وقایع مشروطه، نقش مؤثر و مهمی در پیشبرد اهداف آزادی خواهان مشروطه داشته است. اثر حاضر، به خوبی این تأثیر را روشن می‌کند.