“منشآت” اثر میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی بی گمان یکی از نثرهای مهم فارسی است و با این که قائم مقام پیش از همه مرد سیاست و عمل است و نویسندگی او نیز به ایجاب ضرورت کار بوده، نه از راه تفنن یا هنرنمایی، با این همه، نوشته های وی از ذوق و حسن و سلیقه برخوردار است و از دو نظر حائز اهمیت و اعتبار است: یکی از نظر ارزش ادبی که سبک قائم مقام روی هم رفته تابع گلستان سعدی است و دیگر اهمیت تاریخی منشآت. در این باره می توان گفت منشآت آیینه ی تمام نمایی است که حقایق اوضاع اوایل عهد قاجاریه را بی کم وکاست و عاری از حب و بغض و تزویر و ریا و خویشتن داری منعکس می نماید؛ چه غالب نوشته ها شامل دستورها، فرمان ها و گزارش هایی است که از جانب شاه و ولی عهد صادر شده و مربوط به وقایع روزمره ی دربار و دولت و امور جاری کشور بوده است. منشآت قائم مقام نخستین بار در سال 1280 هـ . ق بر اثر کوشش های فرهاد میرزا معتمد الدوله با چاپ سنگی به چاپ رسید. کتاب حاضر تصحیحی است از منشآت قائم مقام که به انضمام خطابه ی حاج میرزا یحیی دولت آبادی درباره ی شرح و احوال و آثار قائم مقام به چاپ رسیده است.